मृत्यूपत्राची कायदेशीर तरतूद: सोप्या भाषेत माहिती
Slug: will-legal-provisions-marathi
वर्णन: मृत्यूपत्र (वसीयत) म्हणजे व्यक्तीच्या मृत्यूनंतर त्याच्या मालमत्तेचे वाटप कसे करायचे, याबाबतचा कायदेशीर दस्तऐवज. हा लेख सामान्य नागरिकांसाठी सोप्या भाषेत मृत्यूपत्राच्या कायदेशीर तरतुदी, प्रक्रिया आणि महत्त्व स्पष्ट करतो.
मृत्यूपत्र म्हणजे काय?
मृत्यूपत्र किंवा वसीयत हे एक कायदेशीर दस्तऐवज आहे, ज्यामध्ये व्यक्ती आपल्या मालमत्तेचे (जसे जमीन, घर, पैसे) मृत्यूनंतर कोणाला द्यायचे, याची तरतूद करते. भारतात, मृत्यूपत्र भारतीय वारसाहक्क कायदा, १९२५ (Indian Succession Act, 1925) अंतर्गत नियंत्रित केले जाते, विशेषतः कलम ५९ आणि त्यानंतरचे.
मृत्यूपत्राची कायदेशीर तरतूद
- कोण बनवू शकते? १८ वर्षांवरील कोणतीही मानसिकदृष्ट्या सक्षम व्यक्ती मृत्यूपत्र बनवू शकते (कलम ५९).
- स्वरूप: मृत्यूपत्र लिखित स्वरूपात असावे, व्यक्तीने स्वतः सही केलेले आणि किमान दोन साक्षीदारांनी साक्षांकित केलेले असावे (कलम ६३).
- नोंदणी: मृत्यूपत्राची नोंदणी करणे बंधनकारक नाही, परंतु नोंदणी केल्यास त्याची कायदेशीर वैधता वाढते.
- बदल किंवा रद्द: मृत्यूपत्र कधीही बदलता किंवा रद्द करता येते, जोपर्यंत व्यक्ती मानसिकदृष्ट्या सक्षम आहे.
सामान्य प्रश्न आणि गैरसमज
१. मृत्यूपत्र फक्त श्रीमंत लोकांसाठी आहे का?
नाही, कोणीही आपल्या मालमत्तेचे वाटप स्पष्ट करण्यासाठी मृत्यूपत्र बनवू शकते, मग ती मालमत्ता लहान असो वा मोठी.
२. मृत्यूपत्र नोंदणीकृत नसेल तर अवैध आहे का?
नाही, नोंदणी नसली तरीही योग्य स्वरूपात बनवलेले आणि साक्षीदारांनी साक्षांकित केलेले मृत्यूपत्र वैध आहे.
३. मृत्यूपत्रामुळे कौटुंबिक वाद टाळता येतात का?
होय, स्पष्ट आणि कायदेशीर मृत्यूपत्रामुळे मालमत्तेच्या वाटपाबाबत वाद कमी होण्यास मदत होते.
निष्कर्ष
मृत्यूपत्र बनवणे हे आपल्या मालमत्तेचे कायदेशीर आणि सुरक्षित वाटप सुनिश्चित करते. भारतीय वारसाहक्क कायदा, १९२५ अंतर्गत योग्य प्रक्रिया पाळून बनवलेले मृत्यूपत्र कौटुंबिक वाद टाळण्यास आणि आपल्या इच्छा पूर्ण करण्यास मदत करते. जर तुम्हाला मृत्यूपत्र बनवायचे असेल, तर वकिलाचा सल्ला घेणे उचित ठरेल.