कोणत्या मृत्यूपत्राची नोंद करावी?
Slug: which-will-to-register
SEO Description: एका खातेदाराने केलेल्या दोन मृत्यूपत्रांपैकी कोणत्या मृत्यूपत्राची नोंद करावी? सोप्या भाषेत समजून घ्या कायदेशीर नियम आणि प्रक्रिया.
सविस्तर परिचय
मृत्यूपत्र (वसीयत) हे एक कायदेशीर दस्तऐवज आहे, ज्यामध्ये व्यक्ती आपल्या मालमत्तेच्या वाटपाबाबत इच्छा व्यक्त करते. कधीकधी एकाच व्यक्तीने दोन किंवा अधिक मृत्यूपत्रे केलेली असतात. अशा परिस्थितीत, कोणत्या मृत्यूपत्राची नोंद करावी हा प्रश्न निर्माण होतो. भारतीय वारसा कायदा, 1925 (Indian Succession Act, 1925) अंतर्गत याबाबत स्पष्ट नियम आहेत. हा लेख सामान्य नागरिकांना सोप्या भाषेत या नियमांची माहिती देतो.
कोणत्या मृत्यूपत्राची नोंद करावी?
भारतीय वारसा कायदा, 1925 च्या कलम 63 नुसार, मृत्यूपत्र वैध असण्यासाठी ते खालील निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- मृत्यूपत्र लेखी स्वरूपात असावे.
- मृत्यूपत्रकर्त्याने स्वेच्छेने आणि पूर्ण मानसिक संतुलनात ते तयार केलेले असावे.
- मृत्यूपत्रावर मृत्यूपत्रकर्त्याची स्वाक्षरी आणि दोन साक्षीदारांच्या स्वाक्षऱ्या असाव्यात.
जर एकाच व्यक्तीने दोन मृत्यूपत्रे केली असतील, तर सर्वात अलीकडील मृत्यूपत्र वैध मानले जाते, जर ते वरील निकष पूर्ण करत असेल. याचे कारण, नवीन मृत्यूपत्र मागील मृत्यूपत्राला रद्द करते (कलम 70). तथापि, जर नवीन मृत्यूपत्र कायदेशीर निकष पूर्ण करत नसेल, तर मागील वैध मृत्यूपत्र लागू राहते.
सामान्य प्रश्न आणि गैरसमज
प्रश्न 1: जर दोन्ही मृत्यूपत्रे वैध असतील तर?
जर दोन्ही मृत्यूपत्रे कायदेशीर निकष पूर्ण करत असतील, तर अलीकडील मृत्यूपत्राची नोंद केली जाते, कारण ते मृत्यूपत्रकर्त्याची अंतिम इच्छा दर्शवते.
प्रश्न 2: मृत्यूपत्र नोंदणीकृत नसेल तर?
मृत्यूपत्र नोंदणीकृत असणे बंधनकारक नाही. नोंदणीकृत नसलेले मृत्यूपत्रही वैध ठरू शकते, जर ते कायदेशीर निकष पूर्ण करत असेल.
गैरसमज: पहिले मृत्यूपत्र नेहमीच वैध असते.
हा गैरसमज आहे. मृत्यूपत्राची वैधता त्याच्या तारखेवर आणि कायदेशीर निकषांवर अवलंबून असते, न की त्याच्या क्रमांकावर.
निष्कर्ष
एका खातेदाराने केलेल्या दोन मृत्यूपत्रांपैकी, सर्वात अलीकडील आणि कायदेशीर निकष पूर्ण करणारे मृत्यूपत्र नोंदणीसाठी वैध मानले जाते. भारतीय वारसा कायदा, 1925 अंतर्गत या प्रक्रियेचे स्पष्ट नियम आहेत. जर तुम्हाला याबाबत शंका असेल, तर कायदेशीर सल्लागाराची मदत घ्यावी.